Preterito Indefinido pełni w języku hiszpańskim często funkcję polskiego czasu dokonanego.
Ayer estuvimos en el Museo Nacional. Wczoraj byliśmy w Muzeum Narodowym.
El sábado pasado me visitó Juan. W poprzednią sobotę odwiedził mnie Juan.
KONSTRUKCJA ZDANIA
(Podmiot) + czasownik odmieniany w danej koniugacji + dopełnienie. |
Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.
Czasownik w języku hiszpańskim jak podaliśmy w dziale o częściach mowy może być odmieniany w 3 koniugacjach -ar,-er, -ir. W Presente Indefinido musi być on odmieniany zgodnie z zasadami koniugacji obowiązującymi w tym czasie (co przedstawimy poniżej). Czasowniki moga być odmieniane całkowicie regularnie lub nieregularnie w pełni i niepełnie.
ODMIANA CZASOWNIKÓW REGULARNYCH
W PRETERITO INDEFINIDO
Odmiana CZASOWNIKÓW REGULARNYCH w Preterito Indefinido. |
|||
PODMIOT |
HABLAR |
COMER |
VIVIR |
yo |
HABLÉ |
COMI |
VIVI |
tu |
HABLASTE |
COMISTE |
VIVISTE |
el/ella/Vd. |
HABLÓ |
COMIÓ |
VIVIÓ |
nosotros/-as |
HABLAMOS |
COMIMOS |
VIVIMOS |
vosotros/-as |
HABLASTEIS |
COMISTEIS |
VIVISTEIS |
ellos/ellas/Vds. |
HABLARON |
COMIERON |
VIVIERON |
Powyżej prezentujemy tabelkę w której zawarto odmianę przykładowych czasowników regularnych przez osoby w czasie Preterito Indefinido co jest niezbędne do konstruowania zdań w tymże czasie. Jak zauważamy w koniugacjach -er i -ir czasowniki odmieniają się w ten sam sposób i w poszczególnych osobach mają te same końcówki. Na kolor pomarańczowy w powyższej tabelce napisano tematy czasowników ( część nieodmienną ), a kolorem zielonym odmianę odpowiednich końcówek.
Najczęściej używane czasowniki regularne:
BEBER, ESCRIBIR, SALIR, CASARSE, NACER, VIVIR, TERMINAR, AYUNDAR, RECIBIR, COMPRAR, VENDER.
ODMIANA CZASOWNIKÓW NIEREGULARNYCH
W PRETERITO INDEFINIDO
LICZBA POJEDYŃCZA |
LICZBA MNOGA |
|||||
yo |
tu |
el/ella |
nosotros/-as |
vosotros/-as |
ellos/ellas |
|
andar |
anduve |
anduviste |
anduvo |
anduvimos |
anduvisteis |
anduvieron |
conducir |
conduje |
condujiste |
condujo |
condujimos |
condujisteis |
condujeron |
dar |
di |
diste |
dio |
dimos |
disteis |
dieron |
decir |
dije |
dijiste |
dijo |
dijimos |
dijisteis |
dijeron |
dormir |
dormi |
dormiste |
durmio |
dormimos |
dormisteis |
durmieron |
estar |
estuve |
estuviste |
estuvo |
estuvimos |
estuvisteis |
estuvieron |
hacer |
hice |
hiciste |
hizo |
hicimos |
hicisteis |
hicieron |
ir |
fui |
fuiste |
fue |
fuimos |
fuisteis |
fueron |
leer |
lei |
leiste |
leyo |
leimos |
leisteis |
leyeron |
morir |
mori |
moriste |
murio |
morimos |
moristeis |
murieron |
pedir |
pedi |
pediste |
pidio |
pedimos |
pedisteis |
pidieron |
poder |
pude |
pudiste |
pudo |
pudimos |
pudisteis |
pudieron |
poner |
puse |
pusiste |
puso |
pusimos |
pusisteis |
pusieron |
producir |
produje |
produjiste |
produjo |
produjimos |
produjisteis |
produjeron |
proponer |
propuse |
propusiste |
propuso |
propusimos |
propusisteis |
propusieron |
querer |
quise |
quisiste |
quiso |
quisimos |
quisisteis |
quisieron |
saber |
supe |
supiste |
supo |
supimos |
supisteis |
supieron |
ser |
fui |
fuiste |
fue |
fuimos |
fuisteis |
fueron |
sentir |
senti |
sentiste |
sintio |
sentimos |
sentisteis |
sintieron |
traducir |
traduje |
tradujiste |
tradujo |
tradujimos |
tradujisteis |
tradujeron |
tener |
tuve |
tuviste |
tuvo |
tuvimos |
tuvisteis |
tuvieron |
traer |
traje |
trajiste |
trajo |
trajimos |
trajisteis |
trajeron |
venir |
vine |
viniste |
vino |
vinimos |
vinisteis |
vinieron |
vestir |
vesti |
vestiste |
vistio |
vestimos |
vestisteis |
vistieron |
ZASTOSOWANIE
Preterito Indefinido ( nazywane również Perfecto Simple ) używamy w następujących przypadkach:
Anoche volví a casa muy tarde. (Wczoraj w nocy wróciłem do domu bardzo późno.) Hace dos días terminó de Pintar de casa. (Dwa dni temu skończył malować dom.) |
La II Guerra Mundial se empezó en el año 1939. (II Wojna Światowa rozpoczęła się w roku 1939.) Salvador Dalí murió en 1989. (Salvador Dalí umarł w 1989 r.) |
El domingo pasado no estuvieron en casa. (W zeszłą niedziele nie było ich w domu.) Ayer no dormí bien. (Wczoraj nie spałem dobrze.) |
La ocupación soviética duro muchos años. (Okupacja sowiecka trwała wiele lat.) La cita de los presidentes no duró más que dos horas. (Spotkanie prezydentów nie trwało dłużej niż dwie godziny.) |
Le llame muchas veces pero no contestó. (Dzwoniłem do niego wiele razy, ale nie odpowiadał.) Al tener 22 años fui a esta discoteca varias veces. (W wieku 22 lat poszedłem do tej dyskoteki kilka razy.) |
PYTANIA I PRZECZENIA
Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją. Podmiot jest najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony czasownik zgodnie z zasadami odmiany danej koniugacji w Preterito Indefinido wskazuje nam adrestata pytania.
¿(PODMIOT) + CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE? (Jak umarł Twój dziadek?) ¿Por qué ayer no viniste? (Dlaczego wczoraj nie przyszedłeś?) |
Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy między podmiotem, a czasownikiem odpowiednio odmieniony. Jeżeli, nie używamy podmiotu to analogicznie NO trafia na początek zdania przed czasownik. Oczywiście na początku zdania moga występować okreslinki czasu np. La semana pasada, anoche, anteayer,.... wtedy NO znajdzie się między tym właśnie określnikiem czasu, a czasownikiem w odpowiedniej formie.
(PODMIOT) + NO +CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE. (Ania wczoraj tego nie zrobiła, ponieważ nie miała czasu.) Mis padres no tuvieron razón, se equivocaron. (Moi rodzice nie mieli racji, pomylili się.) |
OKREŚLNIKI CZASU
Mówiąc o zastosowaniu czasu Preterito Indefinido wspomniałem, że często stosujemy typowe dla tego czasu określniki są to:
AYER |
WCZORAJ |
AYER POR LA MAÑANA |
WCZORAJ RANO |
ANOCHE |
ZESZEJ NOCY |
ANTEAYER |
PRZEDWCZORAJ |
LA SEMANA PASADA |
W ZESZŁYM TYGODNIU |
EL MES PASADO |
W ZESZŁYM MIESIĄCU |
EL AÑO PASADO |
W ZESZŁYM ROKU |
EL OTRO DIA |
PEWNEGO RAZU |
ESE/AQUEL DIA |
TAMTEGO DNIA |
EL LUNES |
W PONIEDZIAŁEK |
EN 1939 |
W 1939 |
HACE TRES MESES |
TRZY MIESIĄCE TEMU |
HACES DOS AÑO |
DWA LATA TEMU |