Czasy hiszpańskie

W dziale Czasowniki przedstawiliśmy podstawowe pojęcia związane z czasownikami, których znajomość jest niezbędna do nauki czasów w języku hiszpańskim. Opisane zostały tam trzy koniugacje czasowników w zależności od ich końcówki oraz przykładowe odmiany w czasie teraźniejszym. W tym dziale opiszemy jak tworzy się zdania w innych czasach hiszpańskich, jakich używa się konstrukcji, oraz jak w zależności od przynależności do danej grupy odmieniamy czasowniki w danym czasie.


W języku hiszpańskim istnieją cztery tryby: oznajmujący (indicativo), warunkowy (condicional), łączący (subjuntivo) i rozkazujący (imperativo).

Presente - Czas teraźniejszy

Czas teraźniejszy Presente de Indicativo służy do wyrażania czynności teraźniejszej, w języku hiszpańskim podobnie jak w języku polskim za jego pomocą możemy wyrazić czynnośc aktualną, odbywającą się w chwili obecnej lub czynność zwyczajową:

Ahora leo el libro. - Teraz czytam książkę.
Nunca se acuesta tarde.- Nigdy nie kładzie się spać późno.

KONSTRUKCJA ZDAŃ

(Podmiot) + czasownik odmieniany w danej koniungcji + dopełnienie.


Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie, tzn. możemy powiedzieć Ja pływam w basenie albo Pływam w basenie.

Czasownik w języku hiszpańskim jak podaliśmy w dziale o częściach mowy może być odmieniany w 3 koniugacjach -ar,-er, -ir. Może być odmieniany całkowicie regularnie lub nieregularnie pełnie i niepełnie.

KONIUGACJA CZASOWNIKÓW>>>

Odmianę czasownika BYĆ w formach SER, ESTAR, HABER w czasie teraźniejszym została przedstawiona w dziale podstawy gramatyki.

SER, ESTAR, HABER >>>

ZASTOSOWANIE

Presente de Indicativo Wyraża podobnie jak w języku polskim, w teraźniejszości:
1. czynność jednorazową

Pongo la mesa.
(Nakrywam do stołu.)

El cocinero corta los tomates.
(Kucharz kroi pomidory.)


2. czynność trwającą

Los niños duermen en sus camas.
(Dzieci śpią w swoich łóżkach.)

Antonio no se siente bien.
(Antonio nie czuje się dobrze.)


3. czynność albo stan powtarzający się

Siempre se levanta a las seis.
(Zawsze wstaje o szóstej.)

A veces no sé que decir.
(Czasami nie wiem co powiedzieć.)


PYTANIA I PRZECZENIA

W języku hiszpańskim pytania i przeczenia tworzymy dużo prościej niż np. w języku angielskim.

Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot jest najczęściej pomijany,a pytania dodatkowo możemy rozpoczynać od QUE - CO, COMO - JAK, itd.:

¿(PODMIOT) + CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE?

por ejemplo:

¿(Tú) sabes cocinar?
Czy (ty) umiesz gotować?
¿(Vosotros) tenéis tempo?
Czy (wy) macie czas?

Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO które stawiamy między podmiot a czasownik odpowiednio odmieniony.

(PODMIOT) + NO + CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE.


por ejemplo:

(Ella) no quiere responder a la pregunta del profesor.
((Ona) nie chce odpowiedzieć na pytanie nauczyciela.)

(Yo) no Puedo ayudarte.
(Ja) nie mogę Ci pomóc.

Również jak w przypadku zdań orzekających i zdań pytających podmiot może być pominięty bo już sam czasownik odpowiednio odmieniony wskazuje nam na osobę wykonującą daną czynność.



Bibliografia: lengua.pl USO de la gramatica espanola. Wydawnictwo EDELSA. 2003

Pretérito Anterior - Hiszpański Czas Zaprzeszły

Hiszpański czas Pretérito Anterior to Czas Zaprzeszły, służy on jak sama nazwa wskazuje to wyrażania czynności w przeszłości, która wydarzyła się przed inną czynnością mającą miejsce również w przeszłości. We współczesnym języku hiszpańskim użycie tego czasu jest coraz rzadsze. W tym artykule podobnie jak we wszystkich innych w rozdziale Czasy Hiszpańskie mówimy o czasie funkcjonującym w trybie Modo Indicativo. Konstrukcja tego czasu jak również zasady jego użycia są dosyć proste. Całość sprawdza się do odmiany czasownika haber w czasie Pretérito Perfecto Simple lub Pretérito Indefinido - pełni on w zdaniu funkcję tzw. czasownika posiłkowego (jeżeli uczyłeś się angielskiego jest to np. odpowiednik had w czasie Past Perfect). Następnie stawia się czasownik właściwy w postaci Participios Pasado. Więcej na temat konstrukcji i użycia tego czasu znajdziesz w poniższym artykule.



Cuando hube termindo de pasear, me fui a casa. - Kiedy skończyłem spacerować, poszedłem do domu.
Salieron del mercado en cuanto hubieron comprado todo. -Wyszli ze sklepu kiedy jak tylko kupili wszystko.

KONSTRUKCJA ZDANIA

(Podmiot) + Pretérito Perfecto Simple o Pretérito Indefinido del verbo auxiliar HABER + Participio Pasado + dopełnienie.

Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.
Dopełnienie to tzw. reszta zdania.

Pretérito Perfecto Simple de HABER jest to czasownik posiłkowy HABER odmieniany w Pretérito Perfecto Simple de Indicativo.

Participio Pasado to imiesłów bierny danego czasownika opisujący akcję, którą chcemy wyrazić w zdaniu w Pretérito Anterior.

Pretérito Perfecto Simple de HABER

Odmiana HABER przez osoby w Pretérito Perfecto Simple de Indicativo
yo
HUBE
tu
HUBISTE
el/ella/Vd.
HUBO
nosotros/-as
HUBIMOS
vosotros/-as
HUBISTEIS
ellos/ellas/Vds.
HUBIERON

Participios Pasado

Większość imiesłowów biernych w języku hiszpańskich tworzy się bardzo prosto wedle poniższej zasady:

CANTAR
CANTADO
BEBER
BEBIDO
VIVIR
VIVIDO

czyli jeżeli w zależności od końcówki czasownika dokonujemy następującej zamiany:

AR => ADO
ER, IR => IDO

Oprócz regularnie tworzonych Participio Pasado istnieją również nieregularne, poniżej przedstawiamy tabelkę najpopularniejszych, nieregularnych Partcipio Pasado :

SER
SIDO
BYĆ
VER
VISTO
WIDZIEĆ
PONER
PUESTO
KŁAŚĆ
ESCRIBIR
ESCRITO
PISAĆ
ABRIR
ABIERTO
OTWIERAĆ
VOLVER
VUELTO
WRACAĆ
HACER
HECHO
ROBIĆ
ROMPER
ROTO
ŁAMAĆ
DECIR
DICHO
MÓWIĆ

ZASTOSOWANIE

Preterito Perfecto (Perfecto Compuesto) używamy w następujących przypadkach:

  1. Do wyrażania czynności, która miała miejsce w przeszłości i wydarzyła się przed inną czynnością w przeszłości. Pojawia się tutaj tzw. za przeszłość zdarzenia. Jeżeli ktoś uczył się już angielskiego czas ten można porównać z zastosowaniem czasu Past Perfect.

    Tan pronto como hubieron recibido los regalom, empezaron a abrirlos.
    (Jak tylko otrzymali prezenty, zaczęli je rozpakowywać.)


    Después que hubieron ganado, se fueron a la fiesta.
    (Zaraz po tym jak wygrali, poszli na imprezę.)

PYTANIA I PRZECZENIA

Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot jest najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony czasownik posiłkowy wskazuje nam adrestata pytania.

¿(PODMIOT) + Pretérito Perfecto Simple de HABER + Participio Pasado +...?

por ejemplo:

¿(Él) de verdad se acostó tan pronto que hubo terminado de cenar?
(Czy (On) naprawdę położył się tak szybko jak tylko skończył jeść kolację?)
¿(Ella) empezó a llorar en cuanto hubo oido toda la verdad?
(Czy (Ona) zaczęła płakać jak tylko usłyszała całą prawdę?)

Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy między podmiotem, a czasownikiem posiłkowym HABER odpowiednio odmieniony. Jeżeli, nie używamy podmiotu to analogicznie NO trafia na początek zdania przed czasownik posiłkowy. Podobna sytuacja ma miejscę w momencie odmiany czasowników zwrotnych w tym czasie.

(PODMIOT) + NO + Pretérito Perfecto Simple de HABER + Participio Pasado +...

por ejemplo:

No comí la ensalada hasta que no me sirvieron el agua.
(Nie zjadłem sałatki dopóki nie podali mi wody.)
Estuvieron tranquilos hasta que no hubo perdido la maleta.
(Byli spokojni, dopóki nie zgubili walizki.)

ODMIANA CZASOWNIKA ZWROTNEGO

Postanowiłem przedstawić tutaj również przykładową odmianę czasownika zwrotnego w Pretérito Anterior ponieważ jest ona inna niż w czasach teraźniejszych. W zasadzie wszystko sprowadza się do tego, że Zaimek Zwrotny ( Pronombres Reflexivos ) odpowiednio odmieniony wędruje przed czasownik posiłkowy HABER( również odpowiednio odmieniony ), natomiast po Pretérito Perfecto Simple de HABER znajduje się czasownik właściwy przyjmujący formę Imiesłowu Biernego ( Participio Pasado ).

Odmiana LEVANTARSE w Pretérito Anterior
yo
ME
HUBE LEVANTADO
tu
TE
HUBISTE LEVANTADO
el/ella/Vd.
SE
HUBO LEVANTADO
nosotros/-as
NOS
HUBIMOS LEVANTADO
vosotros/-as
OS
HUBISTEIS LEVANTADO
ellos/ellas/Vds.
SE
HUBIERON LEVANTADO

OKREŚLNIKI CZASU

Mówiąc o zastosowaniu czasu Pretérito Anterior należy zwrócić uwagę na charakterystyczne dla tego czasu określniki:

APENAS
LEDWO, ZALEDWIE
ASÍ QUE
TAK WIĘC
EN CUANTO
JAK TYLKO
EN SEGUIDA QUE
JAK TYLKO
LUEGO QUE
POTYM JAK
TAN PRONTO COMO
JAK TYLKO, TAK SZYBKO JAK
DESPUÉS ZARAZ PO
UNA VEZ QUE
JAK TYLKO
Bibliografia: helloword.com.es USO de la gramatica espanola. Wydawnictwo EDELSA. 2003

Preterito Imperfecto - Czas przeszły niedokonany

Hiszpański czas Preterito Imperfecto jest odpowiednikiem polskiego czasu niedokonanego, główne jego zastosowanie to wyrażanie czynności które trwały w przeszłości przez pewien czas lub powtarzały się.

Mi madre siempre me ayudaba hacer los deberes. Mama zawsze pomagała mi odrabiać lekcje.
Al tener siete años ya sabía escribir. Mając siedem lat już umiała pisać.

Poniżej przedstawimy odmianę czasowników w danej koniugacji, podamy nieliczne czasowniki nieregularne jakie w tym czasie wystepują oraz jego zastosowanie.

KONSTRUKCJA ZDANIA

(Podmiot) + czasownik odmieniany w danej koniugacji + dopełnienie.

Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.

Czasownik w języku hiszpańskim jak podaliśmy w dziale o częściach mowy może być odmieniany w 3 koniugacjach -ar,-er, -ir. W Presente Imperfecto musi być on odmieniany zgodnie z zasadami koniugacji obowiązującymi w tym czasie. Czasowniki moga być odmieniane całkowicie regularnie lub nieregularnie. Większość czasowników odmienia się w sposób regularny, poza nielicznymi wyjątkami.

ODMIANA CZASOWNIKÓW W PRETERITO IMPERFECTO

Odmiana CZASOWNIKÓW REGULARNYCH w Preterito Imperfecto.
PODMIOT
CANTAR
BEBER
VIVIR
yo
CANTABA
BEBIA
VIVIA
tu
CANTABAS
BEBIAS
VIVIAS
el/ella/Vd.
CANTABA
BEBIA
VIVIA
nosotros/-as
CANTABAMOS
BEBIAMOS
VIVIAMOS
vosotros/-as
CANTABAIS
BEBIAIS
VIVIAIS
ellos/ellas/Vds.
CANTABAN
BEBIAN
VIVIAN

Powyżej prezentujemy tabelkę w której zawarto odmianę przykładowych czasowników regularnych przez osoby w czasie Preterito Imperfecto co jest niezbędne do konstruowania zdań w tymże czasie. Jak zauważamy w koniugacjach -er i -ir czasowniki odmieniają się w ten sam sposób i w poszczególnych osobach mają te same końcówki. Na kolor pomarańczowy w powyższej tabelcę napisano tematy czasowników ( część nieodmienną ), a kolorem zielonym odmianę odpowiednich końcówek.

CZASOWNIKI NIEREGULARNE W PRETERITO IMPERFECTO:

Zewzględu na to, że liczba nieregularnych czasowników w Preterito Imperfecto jest niewielka, a większość nieregularnych czasowników u których występują oboczności w innych czasach, w tym czasie odmienia się regularnie, prezentujemy tylko trzy podstawowe i najważniejsze czasowniki SER , IR , VER.

CZASOWNIKI W PEŁNI NIEREGULARNE
PODMIOT
SER
IR
VER
yo
ERA
IBA
VEIA
tu
ERAS
IBAS
VEIAS
el/ella/Vd.
ERA
IBA
VEIA
nosotros/-as
ERAMOS
IBAMOS
VEIAMOS
vosotros/-as
ERAIS
IBAIS
VEIAIS
ellos/ellas/Vds.
ERAN
IBAN
VEIAN

ZASTOSOWANIE

Preterito Imperfecto używamy w następujących przypadkach:

  1. Gdy chcemy wyrazić czynność przeszłą niedokonaną ( niezakończoną ), czynność zwyczajową lub powtarzającą się w przeszłości. Przez czynność niedokonaną rozumiemy: np. w języku polskim mówimy "Przeczytałem książkę" (czynność dokonana) albo "Czytałem książkę" (czynność niedokonana) nie wiemy czy osoba mówiąca drugie zdanie skończyła czytać książkę, czy też nie, a więc uznajemy ją za czynność niezakończoną, niedokonaną.

    Mientras Mario estaba en trabajo, su mujer preparaba la cena.
    (Podczas gdy Mario był w pracy, jego żona przygotowywała kolację.)

    Cada verano pasabamos en la casa de mi abuela.
    (Każde lato spędzaliśmy w domu mojej babci)

  2. Często używa się czasu Preterito Imperfecto do wyrażania powodów przyczyn innych sytuacji, zjawisk jakie zaszły również w przeszłości.

    Aquel día no se encontraron porque no tenían tiempo.
    (Tamtego dni nie spotkali się, ponieważ nie mieli czasu.)

    Ayer estaba muy ocupado y por eso no te llamé.
    (Wczoraj byłem bardzo zajęty, dlatego do ciebie nie zadzwoniłem.)

  3. Czasu Preterito Imperfecto używa się również do opisywania sytuacji majacych miejsce w przeszłości.. Czas tego używamy także do opisywania wyglądu oraz zachowań osób i rzeczy w odniesieniu do przeszłosci.

    Mi profesor era alto, delgado y siempre se sonreía.
    (Mój nauczyciel był wysoki, chudy i zawsze się uśmiechał.)

    El paisaje era muy pintoresco.
    (Pejzaż był bardzo malowniczy.)

  4. Czasu tego używamy również do wyrażania próśb (forma grzecznościowa)

    Quería otra taza de café.preguntar como llegar al Parque Goya.
    (Chciałbym zapytać jak dojść do Parku Goya.)

    Queríamos comer algo de la cocina española.
    (Chcieliśmy zjeść cos z kuchni hiszpańskiej.)

PYTANIA I PRZECZENIA

Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją. Podmiot jest najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony czasownik zgodnie z zasadami odmiany danej koniugacji w Preterito Imperfecto wskazuje nam adrestata pytania.

¿(PODMIOT) + CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE?


¿(Tú) viajabas mucho?
(Czy (Ty) dużo podróżowałeś?)

¿(Vosotros) fumabais cuando erais joven?
(Czy (Wy) paliliście dużo kiedy byliście młodzi?)

Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy między podmiotem, a czasownikiem odpowiednio odmieniony.

(PODMIOT) + NO +CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE.

por ejemlo:



No podía escribirte porque no sabía tu dirección.
(Nie mogłem do ciebie napisać, bo nie znałem twojego adresu.)

Antes no se vivía tan rápido.
(Kiedyś nie żyło się tak szybko.)

OKREŚLNIKI CZASU

Wraz z czasem Preterito Imperfecto często używamy następujacych określników czasu, a w zasadzie częstotliwości wykonywania danej czynności.

A VECES
CZASEM
DE VEZ EN CUANDO
CZASAMI
ANTES
PRZEDTEM
CADA LUNES
W KAŻDY PONIEDZIAŁEK
TODOS LOS DIAS
CODZIENNIE
Bibliografia: USO de la gramatica espanola. Wydawnictwo EDELSA. 2003

Preterito Indefinido - Czas przeszły dokonany

Preterito Indefinido pełni w języku hiszpańskim często funkcję polskiego czasu dokonanego.

Ayer estuvimos en el Museo Nacional. Wczoraj byliśmy w Muzeum Narodowym.
El sábado pasado me visitó Juan. W poprzednią sobotę odwiedził mnie Juan.

KONSTRUKCJA ZDANIA

(Podmiot) + czasownik odmieniany w danej koniugacji + dopełnienie.



Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.

Czasownik w języku hiszpańskim jak podaliśmy w dziale o częściach mowy może być odmieniany w 3 koniugacjach -ar,-er, -ir. W Presente Indefinido musi być on odmieniany zgodnie z zasadami koniugacji obowiązującymi w tym czasie (co przedstawimy poniżej). Czasowniki moga być odmieniane całkowicie regularnie lub nieregularnie w pełni i niepełnie.

ODMIANA CZASOWNIKÓW REGULARNYCH
W PRETERITO INDEFINIDO

Odmiana CZASOWNIKÓW REGULARNYCH w Preterito Indefinido.
PODMIOT
HABLAR
COMER
VIVIR
yo
HABLÉ
COMI
VIVI
tu
HABLASTE
COMISTE
VIVISTE
el/ella/Vd.
HABLÓ
COMIÓ
VIVIÓ
nosotros/-as
HABLAMOS
COMIMOS
VIVIMOS
vosotros/-as
HABLASTEIS
COMISTEIS
VIVISTEIS
ellos/ellas/Vds.
HABLARON
COMIERON
VIVIERON

Powyżej prezentujemy tabelkę w której zawarto odmianę przykładowych czasowników regularnych przez osoby w czasie Preterito Indefinido co jest niezbędne do konstruowania zdań w tymże czasie. Jak zauważamy w koniugacjach -er i -ir czasowniki odmieniają się w ten sam sposób i w poszczególnych osobach mają te same końcówki. Na kolor pomarańczowy w powyższej tabelce napisano tematy czasowników ( część nieodmienną ), a kolorem zielonym odmianę odpowiednich końcówek.

Najczęściej używane czasowniki regularne:

BEBER, ESCRIBIR, SALIR, CASARSE, NACER, VIVIR, TERMINAR, AYUNDAR, RECIBIR, COMPRAR, VENDER.

ODMIANA CZASOWNIKÓW NIEREGULARNYCH
W PRETERITO INDEFINIDO

LICZBA POJEDYŃCZA
LICZBA MNOGA
yo
tu
el/ella
nosotros/-as
vosotros/-as
ellos/ellas
andar
anduve
anduviste
anduvo
anduvimos
anduvisteis
anduvieron
conducir
conduje
condujiste
condujo
condujimos
condujisteis
condujeron
dar
di
diste
dio
dimos
disteis
dieron
decir
dije
dijiste
dijo
dijimos
dijisteis
dijeron
dormir
dormi
dormiste
durmio
dormimos
dormisteis
durmieron
estar
estuve
estuviste
estuvo
estuvimos
estuvisteis
estuvieron
hacer
hice
hiciste
hizo
hicimos
hicisteis
hicieron
ir
fui
fuiste
fue
fuimos
fuisteis
fueron
leer
lei
leiste
leyo
leimos
leisteis
leyeron
morir
mori
moriste
murio
morimos
moristeis
murieron
pedir
pedi
pediste
pidio
pedimos
pedisteis
pidieron
poder
pude
pudiste
pudo
pudimos
pudisteis
pudieron
poner
puse
pusiste
puso
pusimos
pusisteis
pusieron
producir
produje
produjiste
produjo
produjimos
produjisteis
produjeron
proponer
propuse
propusiste
propuso
propusimos
propusisteis
propusieron
querer
quise
quisiste
quiso
quisimos
quisisteis
quisieron
saber
supe
supiste
supo
supimos
supisteis
supieron
ser
fui
fuiste
fue
fuimos
fuisteis
fueron
sentir
senti
sentiste
sintio
sentimos
sentisteis
sintieron
traducir
traduje
tradujiste
tradujo
tradujimos
tradujisteis
tradujeron
tener
tuve
tuviste
tuvo
tuvimos
tuvisteis
tuvieron
traer
traje
trajiste
trajo
trajimos
trajisteis
trajeron
venir
vine
viniste
vino
vinimos
vinisteis
vinieron
vestir
vesti
vestiste
vistio
vestimos
vestisteis
vistieron

Więcej hiszpańskich czasowników nieregularnych

  1. W tym czasie często występują zmiany w pisowni czasowników; czasowniki zakończone na -car, -gar i -zar mają temat zakończony odpowiednio na -qu, -gu i -c w 1 osobie liczby pojedyńczej.
    np. buscar - busqué, pagar - pagué, cruzar - crucé
  2. Oboczność e => ie nie występuje w tym czasie.
  3. Oboczność o => ue nie występuje w tym czasie, lecz czasowniki dormir i morir mają oboczność o:u w 3. osobie liczby pojedynczej i mnogiej.
  4. Oboczność e => i występuje we wszystkich czasownikach w 3. osobie obu liczb.
    1. mentir (mentí, mentiste, mintió, mentimos, mentisteis, mintieron)
    2. servir (serví, serviste, sirvió, servimos, servisteis, sirvieron)
    3. sentirse (me sentí, te sentiste, se sintió, nos sentimos, os sentisteis, se sintieron)
    4. preferir, elegir
    5. reirse (me reí, te reiste, se rió, nos reimos, os reisteis, se rieron)
  5. Oboczność c = >zc w przypadku niektórych czasowników z tej grupy występuje w formie oboczność c => j, np. traducir, conducir, producir; pozostałe odmieniają sie regularnie.
  6. Zdarza się również, że występuje oboczność i => y dotyczy to 3. osoby liczby pojedyńczej i mnogiej.
    1. leer (leí, leiste, leyó, leimos, leisteis, leyeron)
    2. construir (construí, construiste, construyó, construimos, contruisteis, construyeron)
    3. oir (oí, oiste, oyó, oimos, oisteis, oyeron)
    4. concluir

ZASTOSOWANIE

Preterito Indefinido ( nazywane również Perfecto Simple ) używamy w następujących przypadkach:

  1. Do wyrażania czynności mającej miejsce w przeszłości i zakończonej, niemającej związku z chwilą obecną.

    Anoche volví a casa muy tarde.
    (Wczoraj w nocy wróciłem do domu bardzo późno.)

    Hace dos días terminó de Pintar de casa.
    (Dwa dni temu skończył malować dom.)

  2. Zazwyczaj do wyrażanie czynności, które odbyły się w oznaczonym ściśle czasie (czas historyczny), służace np. do relacjonowania wydarzeń historycznych, czy przedstawiania czyjejś biografii, zwracając uwagę jedynie na fakty.

    La II Guerra Mundial se empezó en el año 1939.
    (II Wojna Światowa rozpoczęła się w roku 1939.)

    Salvador Dalí murió en 1989.
    (Salvador Dalí umarł w 1989 r.)

  3. Używa się tego czasu często z określnikami czsu takimi jak: ayer, la semana pasada, etc.

    El domingo pasado no estuvieron en casa.
    (W zeszłą niedziele nie było ich w domu.)

    Ayer no dormí bien.
    (Wczoraj nie spałem dobrze.)

  4. Czynności lub stanu trwającego przez pewien czas w okresie minionym jako pewien fakt z przeszłości.

    La ocupación soviética duro muchos años.
     (Okupacja sowiecka trwała wiele lat.)

    La cita de los presidentes no duró más que dos horas.
    (Spotkanie prezydentów nie trwało dłużej niż dwie godziny.)

  5. Niekiedy, możemy użyć Preterito Indefinido do wyrażania akcji, czynności powtarzającej się.

    Le llame muchas veces pero no contestó.
    (Dzwoniłem do niego wiele razy, ale nie odpowiadał.)

    Al tener 22 años fui a esta discoteca varias veces.
    (W wieku 22 lat poszedłem do tej dyskoteki kilka razy.)

PYTANIA I PRZECZENIA

Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją. Podmiot jest najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony czasownik zgodnie z zasadami odmiany danej koniugacji w Preterito Indefinido wskazuje nam adrestata pytania.

¿(PODMIOT) + CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE?

por ejemlo:

¿Cómo murió tu abuelo?
(Jak umarł Twój dziadek?)

¿Por qué ayer no viniste?
(Dlaczego wczoraj nie przyszedłeś?)

Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy między podmiotem, a czasownikiem odpowiednio odmieniony. Jeżeli, nie używamy podmiotu to analogicznie NO trafia na początek zdania przed czasownik. Oczywiście na początku zdania moga występować okreslinki czasu np. La semana pasada, anoche, anteayer,.... wtedy NO znajdzie się między tym właśnie określnikiem czasu, a czasownikiem w odpowiedniej formie.

(PODMIOT) + NO +CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE.

por ejemlo:

Ayer Ana no lo hizo porque no tuvo tempo.
(Ania wczoraj tego nie zrobiła, ponieważ nie miała czasu.)

Mis padres no tuvieron razón, se equivocaron.
(Moi rodzice nie mieli racji, pomylili się.)

OKREŚLNIKI CZASU

Mówiąc o zastosowaniu czasu Preterito Indefinido wspomniałem, że często stosujemy typowe dla tego czasu określniki są to:

AYER
WCZORAJ
AYER POR LA MAÑANA
WCZORAJ RANO
ANOCHE
ZESZEJ NOCY
ANTEAYER
PRZEDWCZORAJ
LA SEMANA PASADA
W ZESZŁYM TYGODNIU
EL MES PASADO
W ZESZŁYM MIESIĄCU
EL AÑO PASADO
W ZESZŁYM ROKU
EL OTRO DIA
PEWNEGO RAZU
ESE/AQUEL DIA
TAMTEGO DNIA
EL LUNES
W PONIEDZIAŁEK
EN 1939
W 1939
HACE TRES MESES
TRZY MIESIĄCE TEMU
HACES DOS AÑO
DWA LATA TEMU

Bibliografia: USO de la gramatica espanola. Wydawnictwo EDELSA. 2003 timandangela.org.uk

Preterito Perfecto - Przeszły dokonany złożony

Hiszpański czas Preterito Perfecto to czas przeszły dokonany złożony, służący do wyrażania czynności, która odbyła się w okresie czasu jeszcze trwającym lub jej skutki są nadal odczuwalne.



Hoy he visto a José. - Dziś widziłam José.
Este verano hemos estado en Perú. - Tego lata byliśmy w Peru.

KONSTRUKCJA ZDANIA

(Podmiot) + Presente de HABER + Participio Pasado + dopełnienie.

Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.
Dopełnienie to tzw. reszta zdania.

Presente de HABER jest to czasownik posiłkowy HABER odmieniany w Presente de Indicativo.
Participio Pasado to imiesłów bierny danego czasownika opisujący akcję, którą chcemy wyrazić w zdaniu w Preterito Perfecto.

Presente de HABER

Odmiana HABER przez osoby w Presente de Indicativo
yo
HE
tu
HAS
el/ella/Vd.
HA
nosotros/-as
HEMOS
vosotros/-as
HABÉIS
ellos/ellas/Vds.
HAN

Participios Pasado

Większość imiesłowów biernych w języku hiszpańskich tworzy się bardzo prosto wedle poniższej zasady:

CANTAR
CANTADO
BEBER
BEBIDO
VIVIR
VIVIDO

czyli jeżeli w zależności od końcówki czasownika dokonujemy następującej zamiany:

AR => ADO
ER, IR => IDO

Oprócz regularnie tworzonych Participio Pasado istnieją również nieregularne, poniżej przedstawiamy tabelkę najpopularniejszych, nieregularnych Partcipio Pasado :

SER
SIDO
BYĆ
VER
VISTO
WIDZIEĆ
PONER
PUESTO
KŁAŚĆ
ESCRIBIR
ESCRITO
PISAĆ
ABRIR
ABIERTO
OTWIERAĆ
VOLVER
VUELTO
WRACAĆ
HACER
HECHO
ROBIĆ
ROMPER
ROTO
ŁAMAĆ
DECIR
DICHO
MÓWIĆ

ZASTOSOWANIE

Preterito Perfecto (Perfecto Compuesto) używamy w następujących przypadkach:

  1. Do wyrażania nieodległej przeszłości, która często powiązana jest z jeszcze trwajacym okresem czasu. Często przy tym stosujemy określniki czasu takie jak: Hoy, Esta mañana, etc.

    Esta semana no ha salido de casa ninguna vez.
    (W tym tygodniu nie wyszedł z domu ani razu.)

    Hoy hemos visto una película muy buena.
     (Dziś widzieliśmy bardzo dobry film.)


  2. Do wyrażania czynności, mającej jakiś związek z chwilą obecną, lub której skutki dotyczą chwili obecnej.


    No has estudiado suficiente y por eso has suspendido el examen.
     (Nie uczyłeś się wystarczająco dużo i dlatego oblałeś egzamin.)

    He terminado todo el trabajo pues tengo tempo libre.
     (Skończyłem całą pracę więc mam wolny czas.)

  3. Do pytania, dowiadywania się i informowania o osobistych doświadczeniach, możemy użyć tutaj określników takich jak: ya, todavia no, nunca, etc.
    José nunca ha estado en Polonia.
    (José nigdy nie był w Polsce.)

    Todavía no he probado ningún plato español.
    (Jeszcze nie próbowałem żadnego hiszpańskiego dania.)

PYTANIA I PRZECZENIA

Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot jest najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony czasownik posiłkowy wskazuje nam adrestata pytania.

¿(PODMIOT) + Presente de HABER + Participio Pasado +...?


por ejemplo:

¿(Vosotros) habéis cocinado la cena por vosotros mismos?
(Czy (wy) sami ugotowaliście kolację?)
¿Quién ha cerrado la oficina?
(Kto zamknął biuro?)

Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy między podmiotem, a czasownikiem posiłkowym HABER odpowiednio odmieniony. Jeżeli, nie używamy podmiotu to analogicznie NO trafia na początek zdania przed czasownik posiłkowy. Podobna sytuacja ma miejscę w momencie odmiany czasowników zwrotnych w tym czasie.

(PODMIOT) + NO +Presente de HABER + Participio Pasado +...

por ejemplo:

(Yo) Todavía no he visto esta película.
((Ja) jeszcze nie widziałem tego filmu.)
(Él) no ha hecho ningún daño a su novia.
((On) nie zrobił żadnej krzywdy swojej narzeczonej.)

ODMIANA CZASOWNIKA ZWROTNEGO

Postanowiłem przedstawić tutaj również przykładową odmianę czasownika zwrotnego w Preterito Perfecto ponieważ jest ona inna niż w czasach teraźniejszych. W zasadzie wszystko sprowadza się do tego, że Zaimek Zwrotny ( Pronombres Reflexivos ) odpowiednio odmieniony wędruje przed czasownik posiłkowy HABER( również odpowiednio odmieniony ), natomiast po Presente de HABER znajduje się czasownik właściwy przyjmujący formę Imiesłowu Biernego ( Peterito Pasado ).

Odmiana LEVANTARSE w Preterito Perfecto
yo
ME
HE LEVANTADO
tu
TE
HAS LEVANTADO
el/ella/Vd.
SE
HA LEVANTADO
nosotros/-as
NOS
HEMOS LEVANTADO
vosotros/-as
OS
HABÉIS LEVANTADO
ellos/ellas/Vds.
SE
HAN LEVANTADO

OKREŚLNIKI CZASU

Mówiąc o zastosowaniu czasu Preterito Perfecto wspomniałem, że często stosujemy typowe dla tego czasu określniki są to:

HOY
DZISIAJ
ESTA MAÑANA
DZIŚ RANO
ESTA SEMANA
W TYM TYGODNIU
ESTE MES
W TYM MIESIĄCU
YA
JUŻ
TODAVIA NO
JESZCZE NIE
UNA VEZ
JEDEN RAZ
DOS VECES
DWA RAZY
MUCHAS VECES
WIELE RAZY
ULTIMA VEZ
OSTATNI RAZ
PRIMERA VEZ
PIERWSZY RAZ
HACE UN AÑO
ROK TEMU
NUNCA
NIGDY
Bibliografia: USO de la gramatica espanola. Wydawnictwo EDELSA. 2003

Preterito Pluscuamperfecto - Czas zaprzeszły

Hiszpański czas Preterito Pluscuamperfecto to czas zaprzeszły należący do czasów złożonych trybu oznajmującego, służący do wyrażania czynności przeszłych dokonanych. Może on wystąpić zarówno w zdaniu złożonym, jak i pojedynczym.

Ana me confesó que no había terminado ninguna escuela. - Ania wyznała mi, że nie skończyła żadnej szkoły.
Leí lo que me habías escrito. - Przeczytałem to, co mi napisałeś.

KONSTRUKCJA ZDANIA

(Podmiot) + Pretérito imperfecto de HABER + Participio Pasado + dopełnienie.

Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.
Dopełnienie to tzw. reszta zdania.

Pretérito imperfecto de HABER jest to czasownik posiłkowy HABER odmieniany w Preterito Imperfecto .
Participio Pasado to imiesłów bierny danego czasownika opisujący akcję, którą chcemy wyrazić w zdaniu.

Pretérito imperfecto de HABER

Odmiana HABER przez osoby w Preterito Imperfecto
yo
HABIA
tu
HABIAS
el/ella/Vd.
HABIA
nosotros/-as
HABIAMOS
vosotros/-as
HABIAIS
ellos/ellas/Vds.
HABIAN

Participios Pasado

Większość imiesłowów biernych w języku hiszpańskich tworzy się bardzo prosto wedle poniższej zasady:

CANTAR
CANTADO
BEBER
BEBIDO
VIVIR
VIVIDO

czyli jeżeli w zależności od końcówki czasownika dokonujemy następującej zamiany:

AR => ADO
ER, IR => IDO

Oprócz regularnie tworzonych Participio Pasado istnieją również nieregularne, poniżej przedstawiamy tabelkę najpopularniejszych, nieregularnych Partcipio Pasado :

SER
SIDO
BYĆ
VER
VISTO
WIDZIEĆ
PONER
PUESTO
KŁAŚĆ
ESCRIBIR
ESCRITO
PISAĆ
ABRIR
ABIERTO
OTWIERAĆ
VOLVER
VUELTO
POWRACAĆ
HACER
HECHO
ROBIĆ
ROMPER
ROTO
ŁAMAĆ
DECIR
DICHO
MÓWIĆ

ZASTOSOWANIE

Preterito Pluscuamperfecto używamy w następujących przypadkach:

  1. Do wyrażania czynności zaprzeszłej, gdy mówimy o zdarzeniu mającym miejsce w przeszłości, które wydarzyło się przed inną czynnością mającą miejsce również w przeszłości.

    Ayer encontré el libro que había perdido.
    (Wczoraj znalazłem książkę, którą zgubiłem.)

    El lunes pasado entré en la clase cuando todos ya habían empezdo a escribir el examen.
    (W poprzedni poniedziałek wszedłem do klasy kiedy wszyscy już zaczęli pisać egzamin.)


  2. Również możemy wykorzystać ten czas gdy mówimy o czynności lub wydarzeniu będącym w związku z czasem Preterito Perfecto.


    Esta semana hemos estado en Barcelona. Nunca antes habíamos visto un ciudad tan preciosa.
    (W tym tygodniu byliśmy w Barcelonie. Nigdy wcześniej nie widzieliśmy tak pięknego miasta.)

    Hoy he escrito a mi hermano. Le había escrito muchas veces ya, pero nunca me responde.
    (Dziś napisałam do mojego brata. Pisałam już do niego wiele razy, ale nigdy mi nie odpowiada.)

  3. Czasu Preterito Pluscuamperfecto używa się również z takimi słówkami jak "durante" (for) - przez i "desde" (since) - od w celu wyrażenia czynności trawjącej w przeszłości lub momentu rozpoczęcia czynności w przeszłości.

    No se había sentido bien desde dos horas.
    (Nie czuł się dobrze od dwóch godzin.)

    Habían trabajado durante mucha horas.
    (Pracowali przez wiele godzin.)

PYTANIA I PRZECZENIA

Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot jest najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony czasownik posiłkowy wskazuje nam adrestata pytania.

¿(PODMIOT) + Pretérito imperfecto de HABER + Participio Pasado +...?

por ejemlo:



El perro escapó. ¿(Tú) le habías tratado bien?
(Pies uciekł. Czy (ty) traktowałeś go dobrze?)

Mi madre se enfadó conmigo. ¿(Tú)Le habías dicho algo malo sobre mi?
(Moja mama się na mnie obraziła. Czy (ty) powiedziałeś jej o mnie coś złego?)

Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy między podmiot, a czasownikiem posiłkowym HABER odpowiednio odmieniony. Jeżeli, nie używamy podmiotu to analogicznie NO trafia na początek zdania przed czasownik posiłkowy.

(PODMIOT) + NO + Pretérito imperfecto de HABER + Participio Pasado +...

por ejemlo:



(Ellos) no habían bailado tango hasta hoy.
((Oni) nie tańczyli tanga do dziś.)

(Yo) no había comido dulce desde el 1 de enero hasta esta mañana.
((Ja) nie jadłam słodyczy od 1 stycznia do dzisiejszego ranka.)

ODMIANA CZASOWNIKA ZWROTNEGO

Postanowiłem przedstawić tutaj również przykładową odmianę czasownika zwrotnego w Preterito Imperfecto ponieważ jest ona inna niż w czasach teraźniejszych. W zasadzie wszystko sprowadza się do tego, że Zaimek Zwrotny ( Pronombres Reflexivos ) odpowiednio odmieniony wędruje przed czasownik posiłkowy HABER( również odpowiednio odmieniony ), natomiast po Pretérito imperfecto de HABER znajduje się czasownik właściwy przyjmujący formę Imiesłowu Biernego ( Peterito Pasado ).

Odmiana LEVANTARSE w Preterito Perfecto
yo
ME
HABIA LEVANTADO
tu
TE
HABIAS LEVANTADO
el/ella/Vd.
SE
HABIA LEVANTADO
nosotros/-as
NOS
HABIAMOS LEVANTADO
vosotros/-as
OS
HABIAIS LEVANTADO
ellos/ellas/Vds.
SE
HABIAN LEVANTADO
Bibliografia: USO de la gramatica espanola. Wydawnictwo EDELSA. 2003

Futuro Imperfecto

W języku hiszpańskim czas Futuro Imperfecto, służy do określania czynności przyszłej, odpowiada mu polski czas przyszły dokonany jak i niedokonany. W języku potocznym często zastępowany jest przez konstrukcję ir + a + infinitivo. W Futuro Imperfecto de indicativo nie występują żadne oboczności.



Mañana será mejor. - Jutro będzie lepiej. Estaré ahí el proximo lunes. - Będę tam w przyszły poniedziałek. Vamos a ver la exhibicón de las obras de Goya. - Zobaczymy wystawę dzieł Goi. Maria va a enseñarme italiano. - Maria będzie uczyć mnie włoskiego.

KONSTRUKCJA ZDANIA

(Podmiot) +czasownik odmieniany w danej koniugacji + dopełnienie.

Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.

Czasownik w języku hiszpańskim jak podaliśmy w dziale o częściach mowy może być odmieniany w 3 koniugacjach -ar,-er, -ir. W Futuro Imperfecto musi być on odmieniany zgodnie z zasadami koniugacji obowiązującymi w tym czasie. Na pocieszenie mogę dodać, że w tym czasie występuje ta sama zasada odmiany we wszystkich grupach, oraz że nie występują oboczności. Jedynie w przypadku odmiany niektórych czasowników zmienia się temat czasownika w stosunku do jego formy bezokolicznikowej.

ODMIANA CZASOWNIKÓW W FUTURO IMPERFECTO

Odmiana CZASOWNIKÓW REGULARNYCH w Futuro Imperfecto.
PODMIOT
CANTAR
BEBER
VIVIR
yo
CANTARÉ
BEBERÉ
VIVIRÉ
tu
CANTARÁS
BEBERÁS
VIVIRÁS
el/ella/Vd.
CANTARÁ
BEBERÁ
VIVIRÁ
nosotros/-as
CANTAREMOS
BEBEREMOS
VIVIREMOS
vosotros/-as
CANTARÉIS
BEBERÉIS
VIVIRÉIS
ellos/ellas/Vds.
CANTARÁN
BEBERÁN
VIVIRÁN

Powyżej prezentujemy tabelkę odmiany czasowników wszystkich trzech grup koniugacyjnych -ar, -er, -ir przez osoby. Kolorem zielonym zaznaczono końcówki, które się zmieniają. Łatwo zauważyć, że tematem w przypadku tego czasu jest pełna forma bezokolicznikowa, tzn. odmieniając nie odcinamy końcówek -ar, -er, -ir. Dodatkowo ułatwieniem w nauce może być fakt, że we wszystkich grupach dodajemy takie same końcówki w poszczególnych osobach.

Jak już wspomniałem w czasie tym nie występują oboczności. Jednak jest pewna grupa nieregularnych czasowników, u których zmienia się temat podczas ich odmiany w stosunku do formy bezokolicznikowej. Poniżej prezentujemy przykładowe czasowniki.

LICZBA POJEDYŃCZA
LICZBA MNOGA
yo
tu
el/ella
nosotros/-as
vosotros/-as
ellos/ellas
decir
dire
diras
dira
diremos
direis
diran
hacer
hare
haras
hara
haremos
hareis
haran
poder
podre
podras
podra
podremos
podreis
podran
poner
pondre
pondras
pondra
pondremos
pondreis
pondran
querer
querre
querras
querra
querremos
querreis
querran
saber
sabre
sabras
sabra
sabremos
sabreis
sabran
salir
saldre
saldras
saldra
saldremos
saldreis
saldran
tener
tendre
tendras
tendra
tendremos
tendreis
tendran
venir
vendre
vendras
vendra
vendremos
vendreis
vendran

ZASTOSOWANIE

Futuro Imperfecto używamy w następujących sytuacjach:

  1. Głównie do mówienia o czynnościach przyszłych względem mówienia. Często w zdaniach tego typu wykorzystujemy określniki czasu takie jak: luego, mas tarde, esta noche, etc.

    Te lo diré mañana.
    (Powiem Ci to jutro.)

    Luego explicaremos lo que queremos hacer.
    (Później wytłumaczymy co chcemy zrobić.)


  2. Również do wyrażania niepewność, prawdopodobieństwo, wątpliwość, przypuszczenia wobec faktu obecnego.
¿Quién será mi marido?
(Kto zostanie moim mężem?)
¿Dónde enctonraremos la felicidad?
(Gdzie znajdziemy szczęście?)

PYTANIA I PRZECZENIA

Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot jest najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony czasownik zgodnie z zasadami odmiany w Futuro Imperfecto wskazuje nam na adrestata pytania.

¿(PODMIOT) + CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE?

por ejemlo:

¿Cuándo saldrás del hospital?
(Kiedy wyjdziesz ze szpitala?)

¿Donde dormirán después del concierto?
(Gdzie będą spali po koncercie?)

Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy między podmiot, a czasownik odpowiednio odmieniony w czasie Futuro Imperfecto. Ze względu na częste pomijanie podmiotu w języku hiszpańskim NO występujące przed czasownikiem bardzo często trafia na początek zdania ( chyba że występują jakieś określniki czasu, lub inne części mowy stojące przed czasownikiem ).

(PODMIOT) + NO + CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE.

por ejemlo:

Juan nunca entcontrará su destino.
(Juan nigdy nie odnajdzie swojego przeznaczenia.)

Algún día llegaráis a la conclusón que no hace falta trabjar tanto.
(Któregoś dnia dojdziecie do wniosku, ze nie warto tyle pracować.)

OKREŚLNIKI CZASU

Mówiąc o zastosowaniu czasu Futurp Imperfecto wspomniałem, że często stosujemy typowe dla tego czasu określniki, są to:

LUEGO
POTEM
MAÑANA
JUTRO
MAS TARDE
PÓŹNIEJ
ESTA NOCHE
DZIŚ WIECZOREM
EL AÑO QUE VIENE
W PRZYSŁYM ROKU
LA SEMANA QUE VIENE
W PRZYSŁYM TYGODNIU
EL MES QUE VIENE
W PRZYSŁYM MIESIĄCU
DENTRO DE UN MES
ZA MIESIAC
DENTRO DE TRES AÑOS
ZA TRZY LATA

Bibliografia: USO de la gramatica espanola. Wydawnictwo EDELSA. 2003

Futuro Perfecto - Czas przyszły dokonany złożony



Hiszpański czas Futuro Perfecto to czas przyszły dokonany złożony, służący do wyrażania czynności przyszłej. Czas ten bywa nazywany również czasem Antefuturo co można przetłumaczyć jako przedprzyszły. Dlaczego tak? A bo dlatego, że opisuje zazwyczaj czynność, która ma się skończyć w jakimś momencie w przeszłości.

Mañana habrá terminado el proyecto. Jutro będzie miał skończony projekt.
Tendré hijos cuando habré terminado los estudios. Będę miała dzieci jak będę miała skończone studia.

KONSTRUKCJA ZDANIA

(Podmiot) + Futuro Imperfecto de HABER + Participio Pasado + dopełnienie.

Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.
Dopełnienie to tzw. reszta zdania.

Futuro Imperfecto de HABER jest to czasownik posiłkowy HABER odmieniany w Futuro Imperfecto .
Participio Pasado to imiesłów bierny danego czasownika opisujący akcję, którą chcemy wyrazić w zdaniu w Futuro Imperfecto.

Futuro Imperfecto de HABER

Odmiana HABER przez osoby w Futuro Imperfecto
yo
HABRÉ
tu
HABRÁS
el/ella/Vd.
HABRÁ
nosotros/-as
HABREMOS
vosotros/-as
HABRÉIS
ellos/ellas/Vds.
HABRÁN

Participios Pasado

Większość imiesłowów biernych w języku hiszpańskich tworzy się bardzo prosto wedle poniższej zasady:

CANTAR
CANTADO
BEBER
BEBIDO
VIVIR
VIVIDO

czyli jeżeli w zależności od końcówki czasownika dokonujemy następującej zamiany:

AR => ADO
ER, IR => IDO

Oprócz regularnie tworzonych Participio Pasado istnieją również nieregularne, poniżej przedstawiamy tabelkę najpopularniejszych, nieregularnych Partcipio Pasado :

SER
SIDO
BYĆ
VER
VISTO
WIDZIEĆ
PONER
PUESTO
KŁAŚĆ
ESCRIBIR
ESCRITO
PISAĆ
ABRIR
ABIERTO
OTWIERAĆ
VOLVER
VUELTO
WRACAĆ
HACER
HECHO
ROBIĆ
ROMPER
ROTO
ŁAMAĆ
DECIR
DICHO
MÓWIĆ

ZASTOSOWANIE

Futuro Perfecto używamy w następujących przypadkach:

  1. Do mówienia o czynności, zdarzeniu w przyszłości, ale takim które będzie zakończone i stanie się czynnością przeszłą w przyszłości. Mówiąc językiem prostszym używamy tego czasu gdy chcemy wyrazić czynność, która zakończy się przed pewnym określonym czasem (punktem) w przyszłości.


    Cuando volverás en casa, yo habré preprado algo para comer.
    (Kiedy wrócisz do domu, ja już będę miała przygotowane coś do jedzenia.)

    Al tener 25 años ya habré comprado una casa.
    (W wieku 25 alt będę miał już kupiony dom.)


  2. Futuro Perfecto jest wykorzystywane do tworzenia hipotez w teraźniejszości i przeszłości.


    Es muy tarde. Nuestros hijos ya habrán llegado a Madrid.
    (Jest bardzo późno. Nasze dzieci pewnie dotarły już do Madrytu.)

    (Osoba wypowiadająca się myśli, uważa, że dzieci powinny już przybyć do Madrytu, choć nie może być tego pewna. )



    Han pasado dos años. Manuel ya sehabía acostumbrado a la vida nueva.
    (Minęły już dwa lata. Manuel pewnie przyzwyczaił się już do nowego życia.)


  3. Bardzo często używamy powyższego czasu w pytaniach na które nie oczekujemy odpowiedzi (pytania retoryczne) jak również z pytaniami wypowiadanymi w podniesionym tonie.
    No tengo fuerzas. ¿Cómo habré termindo de leerlo?
    (Nie mam siły. Jak skończę to czytać?)

    Necesito una cacerola muy grande. ¿Dónde lo habrá comprado?
    (Potrzebuję dużego garnka. Gdzież go kupię?)

PYTANIA I PRZECZENIA

Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot jest najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony czasownik posiłkowy wskazuje nam adrestata pytania.

¿(PODMIOT) + Futuro Imperfecto de HABER + Participio Pasado +...?


por ejemlo:

¿Habrá sido capaz de mentirme?
(Czyżby był w stanie mnie okłamać?)

¿Habrán limpiado toda la casa por ellos mismos?
(Czyżby posprzątali mieszkanie sami?)

Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy między podmiotem, a czasownikiem posiłkowym HABER odpowiednio odmieniony. Jeżeli, nie używamy podmiotu to analogicznie NO trafia na początek zdania przed czasownik posiłkowy. Podobna sytuacja ma miejscę w momencie odmiany czasowników zwrotnych w tym czasie.

(PODMIOT) + NO + Futuro Imperfectode HABER + Participio Pasado +...

por ejemlo:

No habrás pensado que Carmen es su hermana.
(Pewnie nie myślałeś, że Carmen to jego siostra.)

No habíais comprado sal. Sempre olvidáis hacerlo.
(Pewnie nie kupiliście soli. Zawsze zapominacie to zrobić.)