Hiszpański czas Pretérito Anterior to Czas Zaprzeszły, służy on jak sama nazwa wskazuje to wyrażania czynności w przeszłości, która wydarzyła się przed inną czynnością mającą miejsce również w przeszłości. We współczesnym języku hiszpańskim użycie tego czasu jest coraz rzadsze. W tym artykule podobnie jak we wszystkich innych w rozdziale Czasy Hiszpańskie mówimy o czasie funkcjonującym w trybie Modo Indicativo. Konstrukcja tego czasu jak również zasady jego użycia są dosyć proste. Całość sprawdza się do odmiany czasownika haber w czasie Pretérito Perfecto Simple lub Pretérito Indefinido - pełni on w zdaniu funkcję tzw. czasownika posiłkowego (jeżeli uczyłeś się angielskiego jest to np. odpowiednik had w czasie Past Perfect). Następnie stawia się czasownik właściwy w postaci Participios Pasado. Więcej na temat konstrukcji i użycia tego czasu znajdziesz w poniższym artykule.
Cuando hube termindo de pasear, me fui a casa. - Kiedy skończyłem spacerować, poszedłem do domu.
Salieron del mercado en cuanto hubieron comprado todo. -Wyszli ze sklepu kiedy jak tylko kupili wszystko.
KONSTRUKCJA ZDANIA
(Podmiot) + Pretérito Perfecto Simple o Pretérito Indefinido del verbo auxiliar HABER + Participio Pasado + dopełnienie.
|
Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.
Dopełnienie to tzw. reszta zdania.
Pretérito Perfecto Simple de HABER jest to czasownik posiłkowy HABER odmieniany w Pretérito Perfecto Simple de Indicativo.
Participio Pasado to imiesłów bierny danego czasownika opisujący akcję, którą chcemy wyrazić w zdaniu w Pretérito Anterior.
Pretérito Perfecto Simple de HABER
Odmiana HABER przez osoby w Pretérito Perfecto Simple de Indicativo
|
|
yo
|
HUBE
|
tu
|
HUBISTE
|
el/ella/Vd.
|
HUBO
|
nosotros/-as
|
HUBIMOS
|
vosotros/-as
|
HUBISTEIS
|
ellos/ellas/Vds.
|
HUBIERON
|
Participios Pasado
Większość imiesłowów biernych w języku hiszpańskich tworzy się bardzo prosto wedle poniższej zasady:
CANTAR
|
CANTADO
|
BEBER
|
BEBIDO
|
VIVIR
|
VIVIDO
|
czyli jeżeli w zależności od końcówki czasownika dokonujemy następującej zamiany:
AR => ADO
ER, IR => IDO
Oprócz regularnie tworzonych Participio Pasado istnieją również nieregularne, poniżej przedstawiamy tabelkę najpopularniejszych, nieregularnych Partcipio Pasado :
SER
|
SIDO
|
BYĆ
|
VER
|
VISTO
|
WIDZIEĆ
|
PONER
|
PUESTO
|
KŁAŚĆ
|
ESCRIBIR
|
ESCRITO
|
PISAĆ
|
ABRIR
|
ABIERTO
|
OTWIERAĆ
|
VOLVER
|
VUELTO
|
WRACAĆ
|
HACER
|
HECHO
|
ROBIĆ
|
ROMPER
|
ROTO
|
ŁAMAĆ
|
DECIR
|
DICHO
|
MÓWIĆ
|
ZASTOSOWANIE
Preterito Perfecto (Perfecto Compuesto) używamy w następujących przypadkach:
Tan pronto como hubieron recibido los regalom, empezaron a abrirlos.
(Jak tylko otrzymali prezenty, zaczęli je rozpakowywać.) |
Después que hubieron ganado, se fueron a la fiesta.
(Zaraz po tym jak wygrali, poszli na imprezę.) |
PYTANIA I PRZECZENIA
Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot jest najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony czasownik posiłkowy wskazuje nam adrestata pytania.
¿(PODMIOT) + Pretérito Perfecto Simple de HABER + Participio Pasado +...? por ejemplo: ¿(Él) de verdad se acostó tan pronto que hubo terminado de cenar? |
Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy między podmiotem, a czasownikiem posiłkowym HABER odpowiednio odmieniony. Jeżeli, nie używamy podmiotu to analogicznie NO trafia na początek zdania przed czasownik posiłkowy. Podobna sytuacja ma miejscę w momencie odmiany czasowników zwrotnych w tym czasie.
(PODMIOT) + NO + Pretérito Perfecto Simple de HABER + Participio Pasado +... por ejemplo: No comí la ensalada hasta que no me sirvieron el agua. |
ODMIANA CZASOWNIKA ZWROTNEGO
Postanowiłem przedstawić tutaj również przykładową odmianę czasownika zwrotnego w Pretérito Anterior ponieważ jest ona inna niż w czasach teraźniejszych. W zasadzie wszystko sprowadza się do tego, że Zaimek Zwrotny ( Pronombres Reflexivos ) odpowiednio odmieniony wędruje przed czasownik posiłkowy HABER( również odpowiednio odmieniony ), natomiast po Pretérito Perfecto Simple de HABER znajduje się czasownik właściwy przyjmujący formę Imiesłowu Biernego ( Participio Pasado ).
Odmiana LEVANTARSE w Pretérito Anterior
|
||
yo
|
ME
|
HUBE LEVANTADO
|
tu
|
TE
|
HUBISTE LEVANTADO
|
el/ella/Vd.
|
SE
|
HUBO LEVANTADO
|
nosotros/-as
|
NOS
|
HUBIMOS LEVANTADO
|
vosotros/-as
|
OS
|
HUBISTEIS LEVANTADO
|
ellos/ellas/Vds.
|
SE
|
HUBIERON LEVANTADO
|
OKREŚLNIKI CZASU
Mówiąc o zastosowaniu czasu Pretérito Anterior należy zwrócić uwagę na charakterystyczne dla tego czasu określniki:
APENAS
|
LEDWO, ZALEDWIE
|
ASÍ QUE
|
TAK WIĘC
|
EN CUANTO
|
JAK TYLKO
|
EN SEGUIDA QUE
|
JAK TYLKO
|
LUEGO QUE
|
POTYM JAK
|
TAN PRONTO COMO
|
JAK TYLKO, TAK SZYBKO JAK
|
DESPUÉS | ZARAZ PO |
UNA VEZ QUE
|
JAK TYLKO
|