Alfabet - Alfabeto


W poniższej tabelce prezentujemy znaki hiszpańskiego alfabetu. Alfabet to zagadnienie od którego powinieneś rozpocząć naukę języka hiszpańskiego.
A
B
C
CHE
D
E
F
[a]
[be]
[ce]
[che]
[de]
[e]
[efe]
G
H
I
J
K
L
LL
[ge]
[hache]
[i]
[jota]
[ka]
[ele]
[elle]
M
N
Ñ
O
P
Q
R
[eme]
[ene]
[eñe]
[o]
[pe]
[cu]
[erre]
S
T
U
V
W
X
Y
[ese]
[te]
[u]
[uve]
[uve
doble ]
[equis]
[i griega]
Z
           
[zeta]
           


Informacje o literze Ñ

Ñ jest jedyną literą alfabetu hiszpańskiego niespotykaną w innych językach. W słownikach i encyklopediach zawsze należy ją umieszczać zaraz po n (traktować jakby to była litera n). Jej odpowiednikiem w języku polskim jest zbitek liter ni, rzadziej ń.

Informacje o literach Ch i Ll

Dwuznaki Ch i Ll są częściami alfabetu, pomimo tego, że składają się z dwóch liter. Od 1994 w słownikach i encyklopediach należy je umieszczać tak, jakby nie były literami.

Informacje o literach K i W

Litery K i W są normalnymi częściami alfabetu, jednak ich występowanie jest bardzo ograniczone. W praktyce można je spotkać tylko w wyrazach pochodzenia obcego, takich jak karate i whisky.

Akcent - Acento

W języku hiszpańskim tak jak w większości innych języków, każdy wyraz ma swój akcent. Akcentowana sylaba jest wymawiana głośniej i mocniej od pozostałych. Akcent w słowach hiszpańskich zakończonych samogłoską lub społgłoską -n, -s pada na przedostatnią sylabę. Natomiast gdy wyraz kończy się jaką kolwiek inną spółgłoską niż -n, -s pada na ostatnią sylabę. Wyjątki pojawiają się gdy mamy zaznaczony znak akcentowania nad którąś z samogłosek, wtedy akcent pada właśnie na tą zaznaczoną sylabę.

SAMOGŁOSKI AKCENTOWANE

W pisanym hiszpańskim, podobnie jak we francuskim, występują samogłoski ze znaczkami akcentowania - kreską w prawo nad literą. Umieszcza się je w miejscach, gdzie powinienen pojawiać się akcent, ale tylko w słowach, w których normalnie pada on na inną sylabę. Dodatkowo jest on umieszczany w wyrazach, których znaczenie w wymowie zależy od użytego tonu.

Hiszpańskie samogłoski z akcentem:

A
E
I
O
U
á
é
í
ó
ú

Na marginesie warto też wspomnieć, że w języku hiszpańskim dwie samogłoski stojące obok siebie są często uważane za jedną sylabę. Dotyczy to następujących kombinacji liter: ai, au, ei, eu, oi, ou, ia, ie, io, iu, ua, uo, ui

Interpunkcja - Signo de puntuación


Hiszpański, jako jedyny z języków europejskich, stosuje znaki odwróconego pytajnika i odwróconego wykrzynika. Używa się ich na początkach zdań zakończonych znakiem odpowiednio pytajnika i wykrzyknika. Ułatwia to stosowanie odpowiedniego akcentu zdaniowego.

 

.
Kropka
El punto
,
Przecinek
La coma
;
Średnik
El punto y coma
:
Dwukropek
Los dos puntos
""
Cudzysłów
Las comillas
( )
Nawias okrągły
Los paréntesis
[ ]
Nawias kwadratowy
Los corchetes
¿ ?
Pytajniki
Los signos de interrogación
¡ !
Wykrzykniki
Los signos de exclamación
-
Dywiz - łącznik
El guión
...
Trójkropek
Los puntos suspensivos

Wymowa liter w języku hiszpańskim


A
wymowa tak jak polska litera a. (el alma, alto)
B

wymawiamy jak polskie b na początku wyrazów, po pauzie, po literze m. (el barco, ambas)

W pozostałych przypadkach b wymawiamy pomiędzy polskim b i w tworząc szczeline między wargami, jest to "b szczelinowe". (el árbol)

C

generalnie wymawiane jest jak polskie k, gdy występuje przed spółgłoskami oraz samogłoskami a, o, u ( ca wymawiamy ka, co wymawiamy ko, cu wymawiamy ku) (la casa, cuando)

Natomiast w przypadku gdy po c występują samogłoski e, i i tworzą zestawienia wyrazów ce, ci wymawiamy je jak angielskie th w wyrazie think (by otrzymać odpowiedni dzwięk należy umieścić język między zębami)

Na Wyspach Karaibskich, w hiszpańskich prowincjach Andaluzji, Ekstermadurze oraz w calej Ameryce Płd. c stojące przed e oraz i wymawia sie jak polskie s. (cinco,cenicero,cero,cine)

CH
obecnie nie jest już literą alfabetu, a jedynie zestawieniem spółgłosek mających swoje charakterystyczne brzmienie. Hiszpańskie ch wymawiamy pomiędzy polskim cz, a ć. Brzmienie to jest podobne do brzmienia x w języku rosyjskim . (chaleco,cheque,cuchara,chica)
D
w większości przypadków d wymawiane jest jak tzw. "d szczelinowe", powstaje ono w momencie gdy powietrze wypuszczamy z ust przez niewielką szczelinę znajdującą się pomiędzy czubkiem języka, a górnymi zębami. Wyjątkiem są przypadki gdy d występuje na początku wyrazu oraz po spółgłoskach l i n wtedy wymawiamy je poprostu jak polskie d. Szczególnym przypadkiem wymowy litery d w języku hiszpańskim jest sytuacja gdy występuje ono na końcu wyrazu gdzie wymawiane jest bardzo słabo lub praktycznie się go nie wymawia. (dinero)

Uwaga! D znajdujące się na końcu wyrazu, najczęściej jest nieme np. usted wymawiamy uste Jednak w okolicach Madryta przyjeło się, że jest wymawiane jak hiszpańskie z (angielskie th w wyrazie think) np. Madrid czytamy Madirth.
E
gdy występuje w sylabie otwartej (tj. nie zakończonej spólgloska) jak również w sylabach zamknietych przed d, m,n,s, z wymawiane jest w sposób przypominający francuskie é w wyrazie bébé lub angielskiego e w wyrazie ten. (lee, pared, esto, pez, siempre) Natomiast w pozostałych przypadkach tzn. w większości sylab zamkniętych jak również w sylabach otwartych występujących na początku wyrazu przed r i rr wymawia się je tak jak polskie e.
F
jak w języku polskim
G

generalnie wymawia się jak w języku polskim, jednak istnieją pewne wyjątki od tej reguły. Najczęściej spotykanym wyjątkiem jest sytuacja gdy g występuje przed samogłoskami e, i tworzy wtedy złożenia ge, gi które wymawiamy odpowiednio jak polskie he, hi (h jest tutaj gardłowe) np. gente wymawiamy jak hente , ginecólogo jak hinecologo.

W sytuacjach gdy pomiędzy g a e, i występuje u, czyli gdy mamy gue, gui u jest nie wymawiane, np. el gueto czytamy el getto.

Gdy po g występują samogłoski a,o,u wymawiamy je tak jak polskie g np. el gato czytamy el gato

H
w jezyku hiszpańskim jest nieme i nie wymawiamy go w 99% przypadków. Wyjątkiem jest jego występowanie w grupie hue na początku wyrazu gdzie czytamy je jak g.
I
czytamy jak polskie i. Gdy występuje nad nim akcent czytamy jak ij, np. el día czytamy jak polskie el dija.
J
wymawiamy jak polskie h gardłowe, bardzo charczące. (joven)
K
wymowa jak w języku polskim, jednak sama głoska występuje w języku hiszpańskim bardzo rzadko, np. w wyrazach zapożyczonych z języka greckiego.
L
wymawiamy jak w języku polskim
LL
podobnie jak CH do niedawna uważane za jedną z liter alfabetu jest obecnie złożeniem dwóch spółgłosek l. LL wymawia się je najczęściej pomiędzy polskim j, ź. W krajach Ameryki Południowej takich jak Urugwaj czy Argentyna jego wymowa jest twardsza zbliżona do ź, ż.
M
czytamy tak samo jak polskie m.
N
czytamy tak samo jak polskie n.
Ñ
czytamy jak polskie ń.
O
czytamy jak polskie o. W większości przypadków występuje wymowa zamknięta, natomiast wymowa otwarta jest stosowna w sylabie zamkniętej, gdy wyraz rozpoczyna się na ro, przed rr, ge, gi, j. Wymowa otwarta występuje również pomiędzy a i r lub l gdy o jest akcentowane, np ahora.
P

wymawiamy jak w języku polskim (el pelo, el puerto)

Uwaga! Wyjątek stanowi występowanie p na początku wyrazu przed spółgłoską s. P jest wtedy nieme.

Q
wymowa podobna do polskiego k. W języku hiszpańskim występuje w grupach que, qui które wymawiamy pomijając u jako odpowiednio ke, ki.
R
wymawiane w sposób bardzo podobny do polskiej wymowy r, aczkolwiek hiszpańska wymowa jest znacznie mocniejsza, bardziej wibrująca szczególnie gdy występuje jako podwójne rr oraz gdy r znajduje się na początku wyrazu lub po spółgłoskach l, n, s. (correr czytamy jak korrer)
S
wymawiane jest podobnie jak w języku polski. Niekiedy zamiast s stosuje się wymowę zbliżoną do sz lub z. (el suelo)
T
wymowa tej głoski odpowiada wymowie polskiego t. (tarde)
U

wymawiane jak w języku polskim.

Uwaga! U nie jest nigdy wymawiane w grupach „gue”, „gui” (odpowienio ge, gi) oraz „que”, „qui” (odpowiednio ke, ki). Sytuacja ta niedotyczy wyrazów zapożyczonych gdy nad u znajdują się dwie kropeczki tak jak ma to miejsce w języku niemieckim.

V
wymawiamy podobnie jak hiszpańską literę B. Dźwięk jest tutaj pośredni między b i w.
W
litera ta występuje jedynie w wyrazach pochodzenia obcego np. el whisky, el western i wymawia się jak angielskie w.
X
wymawiamy jak w języku angielskim. (el texto czytamy el teksto)
Y
wymowa bardzo zbliżona do hiszpańskiego LL (patrz wyżej) czyli wymowa pomiędzy j a ź. Gdy występuje jako spójnik wymawiamy krótko jak polskie i, natomiast na końcu wyrazów jak polskie j.
Z
wymawiamy podobnie do angielskiego th w wyrazie think. W hiszpańskiej Andaluzji, na Wyspach Kanaryjskich oraz w Ameryce Łacińskiej wymawia się jak s.